İHBAR TAZMİNATINA FAİZ UYGULAMASININ HUKUKİ DEĞERLENDİRİLMESİ

 

LEBİB YALKIN DEGİSİNİN, (MDERGI/8669A.017 (AĞUSTOS 2025 Sayı: 260 ))İLE YAYINLANMIŞTIR.

1. Giriş

İşçi-işveren ilişkilerinde sözleşmenin sona erdirilmesine ilişkin hükümler, hem işçinin hem de işverenin hak ve borçlarını doğrudan etkileyen önemli sonuçlar doğurur. Bu bağlamda, özellikle ihbar tazminatı ve bu alacaklara uygulanacak faiz türü ile oranı, uygulamada sıkça ihtilaf konusu olmaktadır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2025/4095 Esas ve 2025/4845 karar ve 10 Temmuz 2025 tarihli 32952 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan kararı bu konuda önemli bir içtihat oluşturmuştur.

2. Kararın Özeti

Yargıtay, ihbar tazminatının faizine ilişkin talep yönünden; faiz türü, oranı ve başlangıç tarihinin açıkça belirtilmesi gerektiğini, ihbar tazminatının ücret niteliğindeki alacaklardan olmadığını ve  zamanında ödenmemesi halinde uygulanacak faiz türünün yasal faiz olacağını vurgulayarak bu hususu bozma nedeni yapılmıştır. Şöyle ki;

“Ancak ihbar tazminatı 4857sayılı Kanun'un 34. maddesinde belirtilen ücret niteliğindeki alacaklardan olmadığı gibi ihbar tazminatının zamanında ödenmemesi halinde uygulanacak faiz konusunda da kanunda özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle ihbar tazminatına uygulanacak faiz türü, yasal faizdir.”

3. Faiz Uygulaması: 6183 Sayılı Kanun’un 51. Maddesi Kapsamında

3.1. Faiz Türleri

İşçilik alacaklarında faiz, genellikle iki kaynağa dayandırılmaktadır:

• 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun uyarınca kanuni faiz
• 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51. maddesi uyarınca gecikme zammı oranı

3.2. 6183 Sayılı Kanun’un 51. Maddesi

Bu maddeye göre:

"Amme alacaklarında gecikme zammı oranı, her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %4,5 olarak belirlenmiştir."

(2024 yılı itibarıyla yürürlükte olan oran bu şekildedir. 21 Mayıs 2024 tarihli Resmî Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanı Kararları ile Tahsilât Genel Tebliği (Seri: C Sıra No: 8) ile kamu alacakları için gecikme zammı oranı yüzde 3,5'ten yüzde 4,5'e; tecil faizi de yüzde 36'dan yüzde 48'e çıkartıldı.)

İş Mahkemeleri, bazı işçilik alacaklarında (kıdem, ihbar gibi) devlet alacaklarına uygulanan gecikme faizini kıyas yoluyla dikkate alarak hesaplama yapmaktadır. Ancak bu husus açıkça belirtilmeli ve infazda tereddüt yaratılmamalıdır.

3.3. Karardaki Faiz Hataları

Yargıtay’a göre mahkeme kararında;

• Faiz başlangıç tarihi,
• Faiz türü,
• Faiz oranı

açıkça yazılmamıştır. Bu eksiklik, infazı imkânsız veya ihtilaflı hale getireceğinden, kanun yararına bozmaya nedeni olmuştur.

4. Yargıtay’ın Yaklaşımı ve İçtihat Etkisi

Yargıtay bu kararında, yalnızca maddi hukuka değil, usul hukukunun infaz güvenliği yönüne de dikkat çekmiştir. Karar, şu yönlerden önemlidir:

• Faiz uygulamasında belirlilik, öngörülebilirlik ve infaz kolaylığı ilkelerinin korunması
• Mahkemelere örnek olacak şekilde şeffaf karar yazımı zorunluluğunun vurgulanması

5. Sonuç ve Değerlendirme

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2025/4845 sayılı bu kararı, iş hukukunun iki temel uygulama sorununa açık yanıtlar vermektedir:

1. İhbar tazminatı 4857 sayılı Kanun'un 34. maddesinde belirtilen ücret niteliğindeki alacaklardan olmadığı, bu nedenle ihbar tazminatına uygulanacak faiz türünün, yasal faiz olduğu,
2. Faiz uygulamasında mahkemelerin;
• Hangi faiz türünü uyguladığı,
• Hangi tarihten başlattığı,
• Hangi orana göre hesapladığını açıkça belirtmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Bu karar, işverenlerin sorumluluğunun sınırlarını ve mahkeme kararlarının teknik doğruluğunun önemini ortaya koyarak, iş hukukunda uygulama birliği ve hukuki güvenlik açısından önemli bir emsal teşkil etmektedir.