EMEKLİDEN; YAŞAMAK İÇİN SİHİRBAZ OLMASI BEKLENİYOR

Yeni Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek, 09.0.2023 tarihinde bir Twitter attı. 2023 yılında 15,9 milyon emeklimizin olduğunu ve maaşlarında önemli iyileşmeler yaptıklarını söyledi. Toplumsal bir ekonomik programdan ziyade, artık hükümet halkla iletişimi Twitter üzerinden kuruluyor. Böylece halkımız da önemli politikaların nasıl sürdürüleceğine vakıf oluyor.

TÜİK ‘in 12 Haziran 2023 tarihinde açıkladığı işgücü istatistiklerine göre işsizlik oranı 2023 yılı Nisan ayında yüzde 10 seviyesinde gerçekleşti.İstihdam edilenlerin sayısı 31 milyon 26 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 47,5 oldu. Yapılan açıklamadaki sayılara göre, çalışan sayısını, emekli sayısına oranladığımızda yaklaşık 1,95 çalışan ile bir emekli kişinin maaşı karşılanmaktadır. Bunun genelde bir emekliye karşılık, dört çalışan olması beklenir. 

Emeklilik ise Sosyal Güvenlik Kurumu yasalarına göre belirlenmiş koşulları sağlayanların emekliliğe hak kazanabileceği yasal olarak düzenlenmiştir. 5510 sayılı kanun yasallaştıktan sonra ise emeklilik koşulları değiştirilmiştir. Çalışma ve yaş koşulları yeniden düzenlenerek emeklilik koşulları yürürlükten kaldırılan, 506 sayılı yasaya göre ağırlaştırılmıştır.

Uygulamada olan, 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunumuza göre, 2036 yılına kadar erkekler 60 yaş, kadınlar ise 58 yaşını doldurmak ve 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla, emekli olabileceklerdir. 2048 yılında ise erkek ve kadınların yaşları eşitlenerek 65 yaş üzerinden emekli olabilecektir. Bazı istisnaları da bulunmaktadır, bunun birçok detayı olması nedeniyle ayrıntısına girmeyeceğim.

Bunların yanı sıra 506 sayılı yasa değişmeden önce sigortalılıkları başlamış ve 506 sayılı yasanın kurallarına göre emekli olmayı bekleyen çalışanlar ise emeklilik koşullarının değişmesi sonucu emekli olamamışlar ve bir mağduriyetleri ortaya çıkmıştı. Kamuoyunda EYT ‘li olarak bilinen çalışanların bu mağduriyetlerinin giderilmesi için yasal bir düzenleme yapılarak,mağdur olan çalışanların bir kısmı da emekliliğe hak kazandılar.

Çalışırken toplumun gelişmesi, büyümesi ve kalkınması için emek saf eden çalışanlar, çalışma yaşamını tamamlayıp emekli olduklarında kalan ömürlerindekimseye muhtaç olmadan rahat bir hayat sürmek istemektedirler.

21 yıldır iktidarda olan ve ülkenin kalkınması ve refahı için hükümet edenler ne yazık ki gelinen noktada bunu sağlayamamıştır. Enflasyon almış başını gitmiş, pahalılık hızına yetişilemez olunmuştur. Hükümetçe verilen sözler hiç değişmeden hemen hemen 21 yıldır aynı sözleri vermektedir.. Türkiye’nin ekonomisinin Dünya’nın ilk on ekonomisi arasına girmesi, işsizliğin azaltılması, çalışanların enflasyona ezdirilmemesi söylemi devam etmiştir.

Yakın zamanda yaşadığımız bir genel seçim olmuştur. Bu seçim döneminde iktidar sahipleri toplumun her kesimine rahatlatıcı ama gerçek enflasyonun yine altında olan ücret artışları yapmış ancak yapılan bu artışların emeklilerin maaşlarında kalıcı bir hak olması konusunda yasal bir düzenleme yapılmamıştır. Yasal olarak hak edilen ( kök ücretlerine) emekli maaşlarına, bütçeden ek ödemeler yapılarak kısmi bir iyileştirme sağlamışlardır.

Memurların maaşlarında yapılan bugünkü ücret artışları da aynı sorunla karşı karşıya. Kök ücretlerinde yasal bir düzenleme yapıp belirli bir düzeye getirilirken, ek olarak verilen 8.077 TL bütçeden karşılanmaktadır. Bu memur ücretlerinde kalıcı, kazanılmış bir hak olarak devam etmeyecektir.

Hükümet, bunu önce emeklilerde uyguladı. Yasal bir düzenleme yapmadan alt sınırda olan emekli maaşlarına enflasyon artışının altında bir artış yaptılar, sonra 7.500 TL’nin altında kalan emekli maaşlarına bütçeden bir katkı yaparak herkesi aynı maaşlarda7.500 TL de eşitlediler.

2023 yılının birinci altı aylık döneminde TÜİK ‘in hesapladığı enflasyon oranı yüzde 19,77 göre emeklilere maaş artışı yaptılar. Ancak daha önceki emekli aylıklarına yasal bir hak düzenlemesi yapılmadığı için, yaklaşık 9 Milyona yakın bir emeklinin maaşı 7.500 TL’ nin altında kaldı. Refah artışıyla birlikte emekli maaşlarına yapılan yüzde 25 olarak artırılan tutardan yararlanamadı ve bu kadar emekli yine 7.500 TL almaya devam edecek.

TÜRK- İŞ sendikasının yaptığı araştırmaya göre Gıda harcamalarının tutarı Haziran 2023 ayında dört kişilik bir ailenin 10.373 TL, yoksulluk sınırı 33.789 TL olmuştur. Araştırma bulgularına göre, hane gelirinin ortalama %22,8’i gıdaya ayrılırken, en düşük %20’lik gelir diliminde olan hanelerin gıdaya ayırmak zorunda kaldıkları payın %35,8’e çıktığı görülüyor. Konut ve ulaştırma giderleri de eklendiğinde gelirinin %73’ünü kaçınılmaz zorunlu giderlere ayırmak durumunda kalmaktadırlar. Cumhurbaşkanlığı kararıyla, Katma Değer Vergisi oranları artırıldı. Emeklinin artmayan maaşından adil olmayan bir tüketim vergisi daha alınır hale geldi.

Yetkililerin, Twitter üzerinden önemli iyileşmeler yaptık açıklaması ile değil de, etkin ve kalıcı,  yoksulları, emeklileri koruyan bir ekonomik programla, enflasyonun kalıcı şekilde düşürülmesi gerektiği açıktır.

Emekliye verilen ücret, ağır ekonomik koşullarda çalışanların mezarda emeklilik olarak belirtikleri, emekli olmak için harcanan zaman gibi, emekli olduktan sonra da sihirbazlık yaparak geçimlerini sağlayacak bir ücret politikasıyla karşı karşıya kalıyorlar. Emekliler, ülkenin kalkınması, insanlarının refah içerisinde yaşaması için ömürlerini verdikleri çabalarının karşılığında bunları hak etmiyorlar.